„W cieniu Wielkiej Bitwy” – projekt Miejskiej Biblioteki Publicznej w Legionowie poświęcony jest lokalnym opowieściom o ludziach, którzy żyli i działali w czasie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku na terenie Mazowsza. Działanie otrzymało dofinansowanie w programie „Koalicje dla Niepodległej #wiktoria 1920”. W ramach projektu powstała wystawa, która została pokazana w różnych instytucjach kultury, między innymi w Mazowieckim Instytucie Kultury, Powiatowej Bibliotece Publicznej w Wołominie oraz w Poczytalni – legionowskiej bibliotece. Wystawa będzie podróżowała po Mazowszu, odwiedzając macierzyste instytucje jej współtwórców, a więc m.in. Młodzieżowy Dom Kultury w Płocku, Ośrodek Kultury PomPA w Pomiechówku, Centrum Kultury i Czytelnictwa w Serocku oraz Bibliotekę Publiczną Miasta i Gminy Radzymin.

Twórcami wystawy są praktycy kultury z Mazowsza. Projekt zakłada współpracę mazowieckich instytucji kultury: bibliotek, muzeów oraz stowarzyszeń, którym bliski jest lokalny wymiar historii. Każda część wystawy poświęcona jest jednej postaci, która niekoniecznie była zaangażowana w bezpośrednie działania bitewne, ale była częścią ruchu obywatelskiego wspierającego wysiłek wojenny i obronę kraju. Animatorzy, we współpracy z lokalną społecznością, stworzyli opowieść o wybranym lokalnym bohaterze i jego działalności na rzecz kultury i miasta.

Wystawa jest przystosowana dla osób z niepełnosprawnościami. Opowieści są tłumaczone na polski język migowy, a powstała instalacja uzupełniona jest o specjalnie przygotowaną audiodeskrypcję. Wystawie towarzyszy strona internetowa z materiałami graficznym i podcastami. Katalog wystawy jest dostępny w formie cyfrowej, w zakładce edukacja i może służyć do dalszych działań animacyjnych. Projekt wspierały kadry Mazowieckiego Instytutu Kultury oraz opowiadaczy z Fundacji na Rzecz Kultury WALIZKA.

Projekt dofinansowano ze środków Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022 w ramach Programu Dotacyjnego „Koalicje dla Niepodległej”.

Od 2009 r. wędrujemy z opowieściami po Polsce. W swojej działalności artystycznej i edukacyjnej sięgamy po sztukę opowiadania, ufając jej mocy, prostocie i szczerości. Sięgamy po różne historie, nasycamy je swoimi doświadczeniami, wzlotami i upadkami, śmiechem i łzami. Kiedy te opowieści w nas dojrzeją, dzielimy się nimi z innymi, jak najcenniejszym skarbem. Wiemy, że z pozoru prosta sztuka – opowiadanie – jest wymagająca, odsłania naszą wrażliwość, pokazuje kim jesteśmy.

W projekcie „W cieniu Wielkiej Bitwy” wzięłyśmy na siebie odpowiedzialność za pracę z historiami zapomnianych bohaterek i bohaterów z czasu niepokoju wojny polsko-bolszewickiej. Nie żyją świadkowie tych wydarzeń, wspomnienia tego czasu zacierają się w pamięci tych, którzy mieli możliwość wysłuchania przeżytych historii. Narodzone w trakcie projektu opowieści inspirowane są kartami pamiętników, archiwami prasowymi, fotografiami, listami.

Zaproponowane przez nas metody pracy – warsztaty opowiadania oraz tworzenie instalacji „Przez dziurkę od klucza” są efektem naszej wieloletniej pracy, eksperymentowania i refleksji. Dzięki nim mogłyśmy wspierać uczestniczki projektu, dając im równocześnie swobodę w wyborze tematu opowieści i sposobach ich wyrazu. Więcej o naszych metodach pracy i działaniach możecie przeczytać na www.opowiescizwalizki.pl oraz http://fundacjawalizka.blogspot.com

Dziękujemy za możliwość towarzyszenia uczestniczkom projektu w wydobywaniu historii z cienia powolnego zapominania i asystowania w intymnym procesie twórczym. To doświadczenie wzbogaciło nas jako opowiadaczki, artystki, aktywistki, edukatorki. Jesteśmy wdzięczne wszystkim, którzy nam zaufali: uczestnikom projektu, współpracownikom, instytucjom kultury, które włączyły się w działania. Wasza otwartość, pracowitość i odwaga do podejmowania twórczych wyzwań inspiruje i dodaje nam sił.

Ania Woźniak
Joanna Sarnecka
Opowieści z Walizki
Joanna Sarnecka i Ania Woźniak Opowieści z Walizki